Việc hai người Việt Nam kết hôn tại nước ngoài ngày càng trở nên phổ biến khi nhiều cặp đôi cùng du học, làm việc hoặc định cư tại các quốc gia khác. Tuy nhiên, thủ tục pháp lý cho trường hợp này có những đặc thù riêng và cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo tính pháp lý.
Khác với việc một người Việt Nam kết hôn với người nước ngoài, khi cả hai đều là công dân Việt Nam, các cặp đôi có thể lựa chọn đăng ký kết hôn tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán Việt Nam hoặc tại cơ quan chức năng của nước sở tại. Mỗi phương án đều có ưu nhược điểm riêng về mặt thủ tục, chi phí và hiệu lực pháp lý.
Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết toàn bộ quy trình, giấy tờ cần thiết và các lưu ý quan trọng để hai người Việt Nam có thể hoàn tất thủ tục kết hôn tại nước ngoài tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán Việt Nam một cách hợp pháp và thuận lợi nhất.
Điều kiện kết hôn của người Việt Nam tại nước ngoài
Người Việt Nam muốn kết hôn tại nước ngoài cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện cơ bản sau:
- Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
- Việc kết hôn do hai bên tự nguyện quyết định;
- Các bên không bị mất năng lực hành vi dân sự;
- Việc kết hôn không thuộc các trường hợp cấm của Luật Hôn Nhân và gia đình.
Điều kiện áp dụng:
- Cả hai đều là công dân Việt Nam
- Ít nhất một trong hai có hộ khẩu thường trú tại Việt Nam
- Cả hai đang có mặt tại nước có đại diện ngoại giao Việt Nam
Ưu điểm
- Hiệu lực pháp lý ngay lập tức: Giấy chứng nhận kết hôn có giá trị tự động tại Việt Nam
- Không cần thủ tục công nhận: Tiết kiệm thời gian và chi phí sau này
- Thủ tục bằng tiếng Việt: Dễ hiểu và thực hiện
- Được bảo hộ pháp lý: Theo pháp luật Việt Nam
Hồ sơ cần thiết
- Tờ khai đăng ký kết hôn: Hai bên nam và nữ có thể khai chung vào một tờ khai.
- Giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân:
- Trường hợp công dân Việt Nam có thời gian thường trú tại Việt Nam, trước khi xuất cảnh đã đủ tuổi kết hôn theo quy định thì phải nộp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân do Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi người đó thường trú trước khi xuất cảnh cấp.
- Trường hợp công dân Việt Nam đã có thời gian cư trú ở nhiều nước khác nhau thì phải nộp thêm Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân do Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài phụ trách khu vực lãnh sự nơi đã cư trú cấp.
- Trường hợp không thể xin xác nhận tình trạng hôn nhân tại các nơi đã cư trú trước đây thì người đó phải nộp văn bản cam đoan về tình trạng hôn nhân của mình trong thời gian cư trú ở các nơi đó và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung cam đoan.
- Trường hợp công dân Việt Nam đồng thời có quốc tịch nước ngoài thì phải nộp giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân do cơ quan có thẩm quyền của nước mà người đó có quốc tịch cấp.
- Trường hợp công dân Việt Nam thường trú ở nước ngoài không đồng thời có quốc tịch nước ngoài hoặc công dân Việt Nam đồng thời có quốc tịch nước ngoài nhưng thường trú ở nước thứ ba thì phải nộp giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân do cơ quan có thẩm quyền của nước mà người đó thường trú cấp.
- Trường hợp công dân Việt Nam đã ly hôn hoặc huỷ việc kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền nước ngoài thì phải nộp bản sao trích lục hộ tịch về việc ghi vào sổ hộ tịch việc ly hôn hoặc huỷ việc kết hôn (Trích lục ghi chú ly hôn)
- Trường hợp pháp luật nước ngoài không quy định việc cấp giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân thì thay bằng giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài xác nhận người đó có đủ điều kiện kết hôn theo pháp luật nước đó)
- Giấy xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền của Việt Nam hoặc của nước ngoài: Đối với 02 trường hợp sau:
- Công dân Việt Nam tạm trú ở nước ngoài kết hôn với công dân Việt Nam thường trú ở nước ngoài.
- Công dân Việt Nam thường trú ở nước ngoài kết hôn với nhau.
- Lưu ý: Thời hạn cấp không quá 06 tháng, xác nhận không mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác mà không có khả năng nhận thức, làm chủ hành vi.
- Giấy tờ cần phải xuất trình: Bạn xuất trình một trong các loại giấy tờ sau đến Cơ quan đại diện ngoại giao:
- Hộ chiếu/Giấy tờ có giá trị thay thế hộ chiếu.
- Thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước hoặc các loại giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp.
- Giấy tờ chứng minh nơi cư trú để xác định thẩm quyền (Trường hợp ban đã được cấp thẻ Căn cước công dân hoặc thẻ Căn cước có số định danh cá nhân thì có thể xuất trình bản chính giấy tờ đó để chứng minh nhân thân khi cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho phép Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài kết nối với CSDLQGVDC.
Quy trình thực hiện
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ tại Việt Nam
- Làm giấy chứng nhận tình trạng hôn nhân tại UBND cấp xã
- Hợp pháp hóa lãnh sự tại Bộ Ngoại giao Việt Nam
- Chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ khác
Bước 2: Liên hệ đại sứ quán/lãnh sự quán
- Gọi điện hoặc email để hẹn lịch
- Hỏi rõ danh sách giấy tờ cụ thể
- Tìm hiểu về phí dịch vụ và thời gian xử lý
Bước 3: Nộp hồ sơ
- Cả hai cùng có mặt tại đại sứ quán
- Nộp đầy đủ hồ sơ theo yêu cầu
- Điền các mẫu đơn theo hướng dẫn
- Nộp phí theo quy định
Bước 4: Chờ thẩm tra
- Thời gian: 15-30 ngày làm việc
- Đại sứ quán sẽ thông báo kết quả
- Có thể yêu cầu bổ sung giấy tờ nếu cần
Bước 5: Nhận giấy chứng nhận kết hôn
- Cả hai cùng đến nhận theo hẹn
- Mang theo chứng minh thư và biên lai nộp phí
- Kiểm tra thông tin trước khi nhận
Công nhận kết hôn tại Việt Nam
Giấy chứng nhận kết hôn do đại diện ngoại giao Việt Nam cấp được công nhận tự động tại Việt Nam và có đầy đủ giá trị pháp lý như kết hôn trong nước.
Lợi ích:
- Không cần làm thủ tục bổ sung
- Có thể làm thủ tục đổi tên, khai sinh con… như bình thường
Kết luận
Thủ tục kết hôn của người Việt Nam tại nước ngoài tuy phức tạp nhưng hoàn toàn khả thi nếu được chuẩn bị kỹ lưỡng. Quan trọng nhất là đảm bảo tất cả giấy tờ đầy đủ, hợp pháp và tuân thủ đúng quy trình. Nên liên hệ trực tiếp với đại sứ quán/lãnh sự quán Việt Nam tại nước sở tại để được tư vấn cụ thể cho từng trường hợp nhé.
Mời bạn đọc tìm hiểu thêm về bài viết Giấy tờ, thủ tục kết hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam.
